Over grenzen: voor het wezenlijke, voor zorg
[Phagoe]

Een review van (Oud)huisarts Paul Smits Dag Jean, Zaterdag kocht ik je boek tijdens de bijeenkomst over: van global burn-out naar nieuwe perspectieven. Je vroeg me toen om je mijn impressies erover mee te delen. Je herinnert je misschien dat ik je meteen, uit zelfbehoud, vroeg of ik hierin eerlijk mocht zijn, waarbij jij mij geruststelde. Eerlijk zijn is hierbij niet moeilijk: Het is een prachtig boek. Een waar geschenk. Vooreerst is het een erg mooi boek. Dat doet deugd. De mooie bladspiegel nodigt uit om even stil te staan en je af te vragen 'Waar ben ik?' en 'Waar wil ik naartoe?' Het pad leidt naar het licht. Niet het licht van vuurwerk of van tomorrowland. Neen, het leidt naar het leven zelf, naar de zin van zorg geven en van zorg ontvangen. Ook de foto's nodigen uit om verder te gaan, maar ook aandacht te besteden aan waar je staat. Ik vind het een mooie vondst om de scherpstelling in het beeld niet te laten samenvallen met de focus, waardoor je meteen niet enkel resultaatgericht maar ook procesmatig begint te kijken. De vertraging die de gedichten vragen is evenmin een rem in je leessnelheid maar een uitnodiging om eens dieper te kijken. Ook de bladspiegel die niet volgestouwd is, geeft je de gelegenheid om regelmatig eens rustig te ademen. Echt een heel mooi boek en dat doet wat met een mens. De getuigenissen die je weergeeft zijn indrukwekkend, ook de manier waarop je ze herhaalt: even stil staan, naar jezelf kijken, je afvragen wat je gedrag over jezelf vertelt en deze bewustwording gebruiken om aansluiting te krijgen met je waarden. Ik heb als huisarts meermaals allegorisch tegen patiënten gezegd: 'Luister naar mijn woorden, maar kijk niet naar mijn daden.' Dit had vaak een (verrassings-)effect. Ik ben echter niet blijven stilstaan bij de vraag waarom dit zo was en wat ik daaraan ging doen. Ook daarvoor geef je een belangrijke sleutel: Zoek mensen met dezelfde diepe vragen, toon je eigen probleem en zoek samen naar mogelijke oplossingen. Ik ben ondertussen 70 en door je boek heb ik dit nu pas begrepen. Mijn tieneridool was Leonardo da Vinci, dé homo universalis, in mijn fantasie de man die alles wist en alles kon. ook als arts had ik de ambitie om me heel breed op te stellen, van bij het geboorteproces tot aan de laatste adem. Ik heb er ook erg van genoten om zo dicht bij de mensen en bij het leven te staan, en het heeft me een diep gelukkig en dankbaar mens gemaakt. Natuurlijk had ik al snel begrepen dat ik geen Leonardo was, maar toch wel een enthousiaste 'médicine de campagne'. De mogelijkheid om met gelijkgezinden samen te zoeken naar onopgeloste vragen over hoe je je (werk-)gedrag meer kan laten aansluiten bij hoe je wil zijn, is me echter ontgaan. Waarom ik dit voor het eerst in jouw boek ontdek, heeft zeker te maken met je attitude en schrijfstijl van niet-oordelen, niet-beschuldigen, niet-verwijten. Deze basisattitude is zodanig beleefd, zo authentiek, dat ze erg aanstekelijk is. Dat is dan ook de belangrijkste reden dat ik daarvoor aandacht gevraagd heb aan een collega die zich inzet voor gezondheidswerkers die zich vastgereden hebben. Je merkt dat ik echt enthousiast ben over je boek en dat ik oprecht hoop dat vele zorgverleners hierin een inspiratie kunnen vinden om hun manier van werken dichter bij zichzelf te brengen. Heel hartelijk dank voor dit mooie geschenk. (Oud)huisarts Paul Smits

Een review van Jasper Achterberg, Programmamanager Politie Vak Gezond Het zou geweldig zijn als een dergelijk document, een samenstelling van ervaringen die daarmee een beeld geeft van de essentie van het vak en de professional, zou bestaan voor onze leden. Jasper Achterbergh Programmamanager Politie Vak Gezond Politievakbond ACP